In een sprookjesachtige omgeving in gesprek gaan met iemand die je niet kent. Voor Manuella Calis en Basia Jansen staat een tafel met twee stoelen klaar in het leefgebied van de Schotse Hooglanders in het Libellebos. Daar gaan ze op zoek naar overeenkomsten, verschillen en wat hen bindt. Zo ontstaat een prettig gesprek, met persoonlijke verhalen en ruimte voor elkaars mening. Want ook al zijn ze het lang niet overal over eens, gezellig is het zeker.
Manuella – ‘Ik heb mijn leven op de rit’
Dat begint al bij het wandelingetje naar de ontmoetingsplek toe. Manuella en Basia raken direct aan de praat. Dat gaat door wanneer de dames plaats hebben genomen voor het gesprek. Na een korte introductie vertellen ze elkaar welk voorwerp ze hebben meegenomen en waarom dit dierbaar voor ze is. Basia begint, ze heeft een boek van Ilja Gort meegebracht, De Vrouwenslagerij. Een humoristisch en vlot geschreven boek, legt Basia uit. Met een hoofdrol voor de vrouw, en de man in vergelijking er bekaaid afkomt. “Het is een boek om te lezen als je even niet lekker in je vel zit,” legt Basia uit. “Ik word er vrolijk van. De vrouwen in het boek zijn sterk en laten zich niet op hun kop zitten door een man. Eigenlijk zou elke vrouw dit moeten lezen.” Zo ontstaat een gesprek over relaties, mannen en hoe vrouwen voor zichzelf moeten opkomen. Het boek is extra bijzonder voor Basia omdat ze het in het Pools heeft vertaald, voor haar vriendinnen. “Ik ben in contact met Ilja Gort. Ik heb hem gevraagd of hij de Poolse versie niet wil uitgeven. Ik zou meer boeken van hem willen vertalen in het Pools.”
Manuella heeft een ‘toverstokje’ meegenomen, een sleutelhanger met daarin gekleurde vloeistof en figuurtjes. “Aan deze sleutelhanger zat mijn zoon zijn fietssleutel, en later onze huissleutels. Toen hij op zichzelf ging wonen, kreeg ik de sleutelhanger terug. Nu zit zijn huissleutel eraan. Het gaat dus al zo’n twintig jaar mee.” Het toverstokje speelde een rol een bij de opvoeding van haar zoon. “Als alleenstaande moeder moet je flexibel zijn. Het risico bestaat dat als je met z’n tweeën bent er een vorm van negatieve symbiose ontstaat. Dat heb ik voor mijn zoon nooit gewild. Ik heb hem altijd gestimuleerd om zichzelf te zijn, en zijn eigen keuzes te maken. Als hij een beetje dreinerig was als kind, pakte ik het stokje erbij, bewoog het zodat de kleurtjes goed te zien waren en vroeg hem wat hij wilde doen. Hij zei vaak ‘ik weet het niet’. Waarop ik antwoordde: ik ga het niet voor je beslissen. Laatst vertelde hij me dat hij zo blij was met de manier waarop ik hem opgevoed. Vooral de vragen wat is er, wat ga je eraan doen en hoe ga je het oplossen hadden hem geholpen. Zodra hij wist wat hij wilde, steunde ik hem daarin.”
GEBOORTELAND Het gesprek gaat verder over hoe hun leven tot nu toe is verlopen. Basia komt uit Polen en heeft meer dan eens op het punt gestaan om terug te gaan naar haar geboorteland. Manuella had het als alleenstaand moeder niet makkelijk. Destijds was er geen kinderopvang zoals we die nu kennen en ze had het financieel niet breed. Nu hebben de dames hun leven echter op de rit, wat leidt tot de vraag: welke dromen en wensen zien jullie graag nog in vervulling gaan?
Een actueel thema voor Manuella, zo blijkt. Ze heeft net besloten een moodboard te gaan maken met haar dromen en wensen. “Een vriendin kwam ermee op de proppen. Ik vond het een goed idee, en ga er ook een maken. Ik weet al hoe deze eruit moet komen te zien.” Qua wensen is het een divers lijstje: ze wil nog een keer in de bossen wonen, een leuke volwaardige relatie en reizen. Verder wil ze een goede gezondheid houden, kunnen volgen wat haar zoon gaat doen en in een maatje 42 passen.
STICHTING Basia wil boeken vertalen in het Pools. En een boek schrijven voor Poolse kinderen, waarmee ze Nederlands kunnen leren. “Dat boek kunnen ze samen lezen met hun ouders.” Ze wil ook een stichting oprichten voor Polen in Nederland, die hen helpt bij integratie en participatie in/aan de Nederlandse samenleving. Dat brengt het gesprek op Polen in Nederland. Basia wil met haar deelname aan het project laten zien dat je als Pool ook een carrière op kunt bouwen in Nederland, en niet alleen in de kassen terecht kan. Veel van de Poolse mensen waar ze mee te maken heeft als vertaler zien om verschillende redenen geen kans om een bestaan op te bouwen in hun thuisland. Er spelen diverse problemen die de integratie bemoeilijken. Een van die redenen is de angst om afgewezen te worden. Manuella ziet ook cultuurverschillen die de integratie bemoeilijken, evenals het niet machtig zijn van de Nederlandse taal. Integratie, samenstelling van wijken: het zijn zaken die de dames zorgen baren. Dat leidt tot de vraag: waar maken jullie je zorgen over? Manuella vindt de hoeveelheid fake news zorgelijk. Het is steeds moeilijker om betrouwbare informatie te vinden. Basia is bezorgd over de grote migratiestromen op de wereld, de ongelijkheid tussen mensen en het feit dat kinderarbeid nog steeds bestaat. De leefomstandigheden zouden in het land van herkomst moeten worden verbeterd, vindt Basia.
Het gesprek komt als vanzelf op de verschillen tussen Uithoorn en De Kwakel terecht. Voor Basia voelt De Kwakel als een warm bad, ze voelt zich er thuis. “Dat is de reden dat ik in Nederland wilde blijven wonen.” Ze heeft zich nooit echt buitenstaander gevoeld. Manuella kijkt als Uithoornse anders naar De Kwakel. Voor haar is het een gesloten bolwerk, terwijl het vroeger minder gesloten was. “Toen had je allerlei clubjes en verenigingen, waar kinderen uit beide dorpen naartoe gingen.”
Basia – ‘Ik heb me nooit buitenstaander gevoeld’
Tot slot wordt hen gevraagd wat ze elkaar toe wensen. Basia antwoordt direct: “Dat de wensen op je moodboard uitkomen!” Manuella wenst Basia toe dat haar geloof in de Poolse gemeenschap in Nederland herstelt. Dat wil Basia ook graag, niet voor niets is ze voornemens een stichting op te richten. “Het zou mooi zijn als dat dit jaar nog zou lukken.”
REIS Na het gesprek en de foto worden contactgegevens uitgewisseld. Manuella wil al jaren een reis maken door Polen, en Basia zou best mee willen of haar van informatie voorzien.